Organizm sportowca jest poddawany bardzo dużym obciążeniom, które sumują się z każdym kolejnym dniem treningowym, tygodniem, rokiem. Układ mięśniowy oraz szkieletowy w trakcie powtarzalnych jednostek treningowych ulega ciągłemu procesowi uszkadzania i naprawy.
W wyniku powtarzania wielokrotnie tych samych wzorców ruchowych dochodzi do skracania się mięśni oraz ich wzmożonego napięcia. Dochodzi do uszkodzeń komórkowych i przejściowych stanów zapalnych. Dochodzi do zmian w mechanice pracujących mięśni a w konsekwencji do powstania licznych kompensacji.
Ogólnie mówiąc, regularny trening fizyczny powoduje liczne restrykcje po stronie układu ruchu, które na bieżąco powinny być usuwane.
Metody regeneracji układu ruchu
Wśród metod regeneracji układu ruchu do najczęściej stosowanych zaliczyć możemy
– masaż
– terapia manualna
– rolowanie
– rozciągnie
– aktywna regeneracja
– środki odnowy biologicznej
Terapia manualna i masaż jest moim zdaniem najskuteczniejszą formą regeneracji układu ruchu i uwalnianiu restrykcji ruchowych pojawiających się w wyniku regularnego treningu.
Rola fizjoterapeuty w sztabie medycznym
O tym, jak ważna jest praca fizjoterapeuty wiedzą doskonale wszystkie związki sportowe, dlatego też na każdym zgrupowaniu obecny jest fizjoterapeuta. Regularna praca nad układem ruchu jest skutecznym narzędziem prewencji i profilaktyki kontuzji w sporcie na poziomie zawodowym.
Choć wiedzą o tym wszyscy to niestety polski system szkolenia sportowców ma bardzo wiele wad, które skutecznie uniemożliwiają wykorzystanie pełnego potencjału pracujących w sporcie fizjoterapeutów i masażystów.
Problemy Polskiego systemu szkolenia
- Głównym problemem polskiego systemu szkolenia jest fakt, że bardzo często jeden fizjoterapeuta pracuje z kilkoma lub kilkunastoma sportowcami jednocześnie. Jaka jest tego konsekwencja? Sportowcy najczęściej korzystają z usług fizjoterapeuty 1 góra 2 razy w tygodniu. Tymczasem skuteczny system regeneracji powinien uwzględniać optymalnie codzienną pracę nad rozluźnieniem mięśniowo- powięziowym. Wystarczy 30 min dziennie, aby utrzymać układ ruchu w dobrej kondycji.
Należy pamiętać że pomiędzy treningiem a regeneracją powinna panować równowaga – jeżeli trenujemy codziennie- powinniśmy stosować również codzienne metody regeneracji.
Codzienny regularny masaż jest najskuteczniejszą formą rozluźnienia napiętych mięśni.
- Drugim i bardzo ważnym problemem jest finansowanie usług świadczonych przez fizjoterapeutów. Niestety polski system płacy dla kadr medycznych oferuje bardzo niskie stawki dla fizjoterapeutów co powoduje, że bardziej opłacalne jest otworzenie własnego gabinetu czy nawet praca dla sportowej kliniki niż wyjazdy na zgrupowania z kadrami.
- Kolejnym zauważanym problemem jest brak odpowiedniego sprzętu. Wiele związków sportowych oferuje jedynie podstawowe medykamenty i drobny sprzęt do regeneracji. Tymczasem wiedza z zakresu fizjoterapii poszła mocno do przodu- powstały nowe metody leczenia układu ruchu, które wykorzystują dedykowany sprzęt medyczny – począwszy od igieł służących do igłoterapii, poprzez elektrostymulatory czy nowoczesne masażery pneumatyczne.
Co można zmienić?
- Związki zawodowe powinny zatrudniać do kadr narodowych doświadczonych terapeutów posiadających wyższe, kierunkowe wykształcenie i wieloletni staż w pracy ze sportowcami.
- Związki sportowe powinny płacić adekwatne wynagrodzenie, wprost proporcjonalne do umiejętności i zaangażowania fizjoterapeuty w pracę z zawodnikami kadrowymi.
- Związki zawodowe powinny powoływać na zgrupowania liczbę terapeutów wprost adekwatną do liczby powołanych zawodników. Nie dopuszczalny jest system, w którym jeden terapeuta pracuje z 15 zawodnikami jednocześnie- a takie sytuacje w polskim sporcie się zdarzają.
- Związki zawodowe powinny zadbać o rozwój terapeutów i współfinansować szkolenia, kursy, studia umożliwiające poszerzanie wiedzy i zdobywanie nowych umiejętności.
- Związki zawodowe powinny zadbać o sprzęt potrzebny do regeneracji, jak również wybierać ośrodki sportowe oferujące możliwość skorzystania z szeroko pojętej odnowy biologicznej.
PODSUMOWANIE
→ Fizjoterapeuta jest osobą współodpowiedzialną za stan zdrowia zawodnika.
→ Wśród wszystkich metod regeneracji to właśnie terapia manualna połączona z masażem jest najskuteczniejszym rozwiązaniem.
→ Każdy sportowiec trenujący na poziomie zawodowym powinien regularnie (najlepiej codziennie) korzystać z usług fizjoterapeuty.
→ Dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu fizjoterapeuta może skutecznie zminimalizować ryzyko wstąpienia kontuzji u sportowca.
→ Aby można było w pełni wykorzystać potencjał sztabu medycznego należy wprowadzić zmiany w obecnym systemie szkolenia obejmujące- system pracy i płacy fizjoterapeutów oraz dostęp do sprzętu medycznego i obiektów odnowy biologicznej.
