Czy znasz specyfikę dyscypliny jaka uprawiasz?
Nie zależnie jaka dyscyplinę sportu uprawiacie, trening specjalny jest tym rodzajem treningu który stanowi sedno całego procesu przygotowania jak najwyższej formy startowej.
Trening specjalny to nic innego jak trening zdolności funkcjonalnych i technicznych charakterystycznych dla konkretnej dyscypliny sportu. I tak dla biegacza treningiem specjalnym będzie bieganie, dla kolarza – jazda na rowerze, a dla boksera sparingi z partnerem treningowym itd.
Na pierwszy rzut oka nie ma w tym trudnego ani odkrywczego. Jednak kiedy trzeba połączyć trening specjalny z innymi jednostkami, dobrać odpowiednie metody i jeszcze ułożyć to wszystko w czytelną periodyzację, rzecz się komplikuje.
Specyfika dyscypliny
Atutem nowoczesnego treningu funkcjonalnego jest możliwość odwzorowania każdego wzorca ruchowego, rozłożenia go na fazy i pracy nad jego poszczególnymi elementami. Dzięki znajomości anatomii, fizjologii i biomechaniki trener przygotowania motorycznego jest w stanie poprawić jakość ruchu, jego płynność oraz koordynację nerwowo-mięśniową. Możliwość pracy na konkretnych wzorcach pozwala zwiększyć świadomość ruchową zawodnika. Trening ten jest szczególnie ważny w dyscyplinach asymetrycznych, jak: tenis, szermierka czy boks, w których pozycja startowa lub wzorzec ruchowy są jednostronne.
Dla dobrego zaplanowania treningu specjalnego na cały rok przygotowawczy ważna jest analiza charakterystyki dyscypliny. Odgrywa to szczególną rolę w sportach, w których rywalizacja ma zmienny przebieg (piłka nożna, sporty walki, tenis).
W piłce nożnej oprócz całkowitego czasu gry oraz elementów techniczno-taktycznych istotne są również inne komponenty składające się na grę piłkarza. Trenerzy muszą wiedzieć, ile kilometrów średnio przebiegają ich zawodnicy podczas meczu, jaki procent gry stanowią sprinty, bieg po linii prostej, jaki wpływ na grę mają przyspieszenia i umiejętność zmiany kierunku biegu. Wszystkie te elementy są niezwykle ważne w układaniu treningu specyficznego w grach zespołowych takich jak piłka nożna.
W mieszanych sztukach walki należy przeanalizować, jak długo trwa średnia wymiana ciosów, ile czasu zawodnik spędza w stójce, a ile w parterze. Do tego dochodzą elementy taktyczne, rozpracowanie przeciwnika, analiza jego najsłabszych punktów, skuteczna obrona ciosów i umiejętne wyprowadzenie szybkiego kontrataku.
Aby kształtować wysoki poziom sportowy, trzeba zatem znać specyfikę dyscypliny, którą się zajmujemy.
Na co zwracać uwagę planując swoje treningi specjalne?
Kilka zasad dotyczących treningu specjalnego:
- Trening specjalny powinien kształtować prawidłową technikę charakterystyczną dla danej dyscypliny.
- Trening specjalny powinien być wykonywany w środowisku w jakim odbywa się rywalizacja podczas zawodów.
- Jeżeli w ciągu dnia zaplanowane są dwie jednostki treningowe – Trening specjalny powinien być traktowany jako priorytet i wykonywany jako pierwszy w danym dniu.
- Metody i narzędzia stosowane w treningu specjalnym powinny być zróżnicowane i zmieniać się w cyklu rocznym.
Jeżeli chcecie zobaczyć jak wygląda treningi specjalny w praktyce, zachęcam do obejrzenia filmu:
Więcej informacji oraz przykłady ponad 70 ćwiczeń funkcjonalnych i siłowych znajdziecie w książce „Trening Zawodowca”. Dowiecie się również jak planować ten typ treningu, jak włączać go do rocznych przygotować oraz jakie metody i zasady kierują treningiem funkcjonalnym aby spełniał on swoją funkcję:
Fot. Krzysztof Kuruc | Creative Photography
